Zapalenie błony śluzowej nosa

Zapalenie błony śluzowej nosa, czyli tzw. katar, objawia się nadmierną produkcją wydzieliny, kichaniem, a czasem nawet bólem nosa, głowy oraz podwyższoną temperaturą ciała. Ten stan może mieć zarówno podłoże infekcyjne, jak i nieinfekcyjne. U zdrowych osób błona śluzowa zawiera gruczoły, które produkują wydzielinę, zawierającą substancje, które neutralizują drobnoustroje poprzez ich unieruchomienie. Następnie rzęski z nabłonka migawkowego przesuwają je w stronę żołądka, gdzie zostają unieszkodliwione. Problem pojawia się, gdy ten mechanizm przestaje działać. Wówczas drobnoustroje nie są neutralizowane i mogą wywoływać stan chorobowy. Istnieje kilka czynników, które mogą sprzyjać takim stanom. Jest to między innymi ogólne osłabienie organizmu, niewyspanie, przemęczenie, niedożywienie, czy brak witamin i minerałów w diecie.

Przyczyny zapalenia błony śluzowej nosa

Ze względu na przyczynę zapalenia błony śluzowej nosa można wyróżnić:

• katar infekcyjny (wirusowy, bakteryjny),
• katar alergiczny,
• polekowy,
• naczynioruchowy nieżyt nosa,
• hormonalny nieżyt nosa,
• spowodowany przez wady anatomiczne,
• po urazach nosa, oparzeniu dróg oddechowych.

Objawy zapalenia błony śluzowej nosa

Zapalenie błony śluzowej nosa najczęściej wiąże się z takimi symptomami, jak: katar, kichanie, zatkanie nosa, ból zatok, ból nosa, ból uszu, zatkanie uszu, problemy z węchem, spływanie kataru do gardła, problemy ze snem, ból głowy, ból gardła, łzawienie, przekrwienie oczu.

Diagnostyka zapalenia błony śluzowej nosa

Jeżeli dolegliwości ustępują w ciągu tygodnia i nie nawracają regularnie, nie ma konieczności konsultowania się z lekarzem. Jeżeli jednak zapalenie błony śluzowej nosa trwa dłużej niż 7 dni lub nasila się po 5 dniach choroby albo regularnie powraca, należy udać się do laryngologa.

Laryngolog zaczyna od dokładnego wywiadu z pacjentem. Diagnostyka opiera się na analizie objawów. Lekarz może również wykonać proste badanie – rynoskopię, badając jamę nosa i część nosową gardła, przegrodę nosa. Ta procedura pozwala na obejrzenie nozdrzy i błony śluzowej nosa. Jeżeli zajdzie taka potrzeba, laryngolog może poprosić o konsultacje alergologiczne oraz o wykonanie dodatkowych badań (np. TK lub RTG zatok).

Zapalenie błony śluzowej nosa – leczenie

Leczenie zapalenia błony śluzowej nosa w dużym stopniu uzależnione jest od przyczyny dolegliwości. W przypadku przewlekłego, powikłanego zapalenia o podłożu infekcyjnym, konieczne może okazać się leczenie antybiotykami. W większości przypadków jednak wystarczy stosowanie środków dostępnych bez recepty. Doskonale sprawdzają się krople i spraye na bazie roztworu soli fizjologicznej.

Z kolei np. alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa wymaga specjalistycznej kuracji alergologicznej, jeżeli samo unikanie alergenów to za mało. Jednym z rozwiązań są chociażby leki przeciwhistaminowe.
Naczynioruchowe zapalenie błony śluzowej nosa to typ zaburzenia, w którym nie stosuje się leczenia farmakologicznego, a jedynie eliminację czynników drażniących. Czasem jest to kwestia zmiany codziennych przyzwyczajeń, u niektórych osób oznacza to jednak konieczność większych zmian – np. konieczność zmiany pracy.

W niektórych przypadkach najskuteczniejszą metodą leczenia mogą okazać się nowoczesne zabiegi, jak chociażby konchoplastyka i septoplastyka. Dotyczy to osób ze skrzywioną przegrodą nosową i przerostem małżowin nosowych, u których zapalenie błony śluzowej jest bardzo częste lub wiąże się z dużym dyskomfortem.

Pielęgnowanie podrażnionej skóry w domowych warunkach

Bez względu na przyczynę i rodzaj zapalenia błony śluzowej nosa, istnieje kilka domowych sposobów na złagodzenie dolegliwości. Jednym z nich jest stosowanie roztworu soli fizjologicznej lub wody morskiej. Taki preparat pomaga pozbyć się kataru, ale też oczyszcza zatoki, co ma ogromne znaczenie przy wszystkich typach nieżytu.

Dobrym rozwiązaniem są również krople nawilżające, które bardzo często zawierają glicerynę. Nawilżanie śluzówki pomaga zapobiec infekcjom w ogóle, zapobiega ich rozwojowi, przyśpiesza leczenie i koi podrażnienia.

Zarówno profilaktycznie, jak i wspomagająco podczas leczenia działa stosowanie nawilżaczy powietrza. Szczególnie w okresie zimy, gdy powietrze w pomieszczeniach jest wyjątkowo suche.

Do urządzenia można dodać kilka kropel olejku eterycznego, np. jodłowego. Wykazuje on działanie antyseptyczne, co wspomoże kurację, a zapalenie błon śluzowych nosa minie szybciej.

Pamiętaj, że w przypadku przedłużającego się zapalenia błony śluzowej nosa lub w przypadku zapalenia błony śluzowej nosa o ostrym przebiegu, należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem. Pomoże on nam poznać przyczyny dolegliwości i wdroży skuteczne leczenie, a w konsekwencji – unikniemy przykrych powikłań.

Do zapalenia błony śluzowej nosa i zatok może dojść w wyniku oddziaływania czynników chemicznych, np. leków, lub czynników fizycznych, jak promieniowanie jonizujące czy temperatura. Przyczyną zapalenia błony śluzowej nosa mogą być też reakcje alergiczne oraz autoimmunologiczne, urazy, wady anatomiczne, infekcje a nawet nowotwory – mówi dr hab n. med. Dmitry Tretiakow, specjalista laryngolog (otolaryngolog).

Bibliografia

1. Buczyłko K: Non-allergic rhinitis [w:] „Advances in Dermatology and Allergology”, 2009, s. 369-371.
2. Dąbrowski P: Nasal obstruction – causes, diagnosis, and treatment [w:] „Lekarz POZ”, 2017, s. 19-28.
3. Emeryk A, Bartkowiak-Emeryk M, Wojas O, Samoliński B: Allergic rhinitis and other diseases [w:] „Postępy Dermatologii i Alergologii”, 2012, s. 13-18.
4. Samoliński B, Sybilsk A: Importance of allergic rhinitis in a patient with asthma [w:] „Advances in Dermatology and Allergology”, 2010, 219-222.